เหตุให้เทวดาจุติ

ควรทราบเรื่องจุติตายหรือย้ายที่

เหตุจุติมีตายตกกลับผกผัน

หมดอายุลุจบจนครบครัน

ต้องเลื่อนชั้นงามสุนทร์เพราะบุญยัง

ถ้าบุญหมดก่อนกาลาอายุครบ

ก็จุติหลบไปก่อนกลับย้อนหลัง

นี่คือเพราะหมดบุญหนุนพลัง

ตกลงยังที่ต่ำกรรมเจือจาน

ถ้ามัวหลงกามารมณ์งมชมจิต

สืบต่อติดเลยละกระยาหาร

ย่อมจุติไปที่อื่นไม่ยืนนาน

สิ้นอาหารก็ต้องเคลื่อนเลื่อนจากไกล

เห็นสมบัติอื่นมากหากพิโรธ

ใจเคืองโกรธจะแย่งเอาของเขาไว้

เพราะแรงโกรธเป็นทุนหนุนน้ำใจ

ก็จุติไปเพราะโกรธโหดเป็นทุน

เทวโลกไร้คุกตะรางชัด

ผลกรรมตัดสินงามตามอุดหนุน

เพราะหมดบุญที่ทำตามค้ำจุน

หรือเคืองขุ่นเกินตรองต้องอำลา

..............................

วิสุทธิเทวดา

"วิสุทธิเทวดา"  ตัณหาหมด

จึงงามงดเพราะหทัยไร้ตัณหา

บริสุทธิ์ผ่องภัสร์หัทยา

กิเลสาขาดเด็ดเฉทการ

ได้แก่องค์พระสัมมาสัมพุทธ

ชินบุตรผู้หมดกิเลสสาน

คือผู้ตัดกิเลสเด็ดขาดวาน

กิเลสมารมอดวายตายจากใจ

มีจิตแต่เมตตาธรรมประจำจิต

ปองประสิทธิ์คุณธรรมงามไสว

ไม่มีพิโรธจองปองร้ายใคร

หวังแต่ให้เขาเด่นเป็นทวี

พ่อแม่มีน้้ำใจไมตรีลูก

เพราะหมายปลูกให้เด่นเป็นศักดิ์ศรี

ไม่เคยเกลียดโกรธใดใจอารี

เมตตามีงามน้ำกมล

บางครั้งลูกใจพาลสันดานหยาบ

พูดจ้วงจาบด่ายับจนสับสน

พ่อแม่มีใจมั่นขันติทน

หรือซุกซนชั่วช้าจะฆ่าตี

พ่อแม่ไม่มีถือโทษโกรธตอบลูก

เพราะใจปลูกปองรักหมายฝากผี

ลูกจะเลวเหลวร้ายปานใดมี

ยังปรานีชี้ชอบปลอบให้งาม

บางคราวต้องด่าตีพร้อมชี้โทษ

ชี้ประโยชน์ให้ประจักษ์คอยหักห้าม

เพื่อให้ลูกรู้ชอบค่อยตอบตาม

พยายามสร้างงามตามครรลอง

ถึงด่าตีแต่ใจใสงามนัก

ด้วยความรักบริสุทธิ์งามผุดผ่อง

ทั้งห้ามชั่วชักดีชี้ขุมทอง

เมตตาครองคู่ใจไม่ราคี

ชั่วก็รักดีก็รักเป็นหนักหน่วง

ทั้งแหนหวงหน่วงเมตตางามราคี

ใจสะอาดต่อลูกปลูกปรานี

ยากจักมีใครเล่าพอเท่าเทียม

เพราะเหตุนี้จึงนามงานฐานะ

"บุรพเทวดา"  สง่าเยี่ยม

เป็นเทพลูกก่อนใครไม่ขาดเจียม

สะอาดเอี่ยมน้ำใจใสวิมล

.........................

จาก....หนังสือพ่อแม่แผ่ไมตรี

โดย....พระธรรมปริยัติโสภณ  เจ้าคณะภาค ๑๐  

           วัดพระธาตุพนม วรมหาวิหาร จ.นครพนม

อุบัติเทวดา

"อุบัติเทวดา"  ราศีผ่อง

คือเทพครองสรวงสวรรค์อันเด่นศรี

เกิดผุดขึ้นเพราะบุญหนุนนำดี

จุติอื่นที่มาผุดขึ้นเหมือนตื่นนอน

เพราะกุศลที่สร้างแต่ปางหลัง

เป็นพลังให้งามตามหลักสอน

ได้ชื่นชมสมบัติอรรถากร

ไม่เดือดร้อนลุสุขสนุกใจ

สวรรค์หกชั้น

เทวโลกมีหกยกบอกแจ้ง

จักสำแดงแถลงนามตามอรรถไข

"จาตุมหาราชิกา"  ว่าหนึ่งใน

สี่เทพไทอยู่ครองผ่องรุจี

ชั้นสองเล่า  "ดาวดึงส์"  ไตรตรึกสา

อีก "ยามา"ชั้นสามงามผ่องศรี

ชั้นที่สี่  "ดุสิต"  วิจิตรมี

ห้า  "นิมมานรดี"  ที่เรียกมา

"ปรนิมมิตวสวัตดี" หก

ทั้งหมดหมกพัวพันกับตัณหา

เสวยทิพย์สมบัติเป็นอัตรา

เว้นทำไร่ไถนาค้าขายใด

หกชั้นนี้มีแต่ความสำราญจิต

มีแต่ชิดชมงามตามวิสัย

เพราะผลบุญหนุนนำเป็นกำไร

ทั้งน้อยใหญ่ได้แต่ชมสมบัติกัน

...........................

           จาก.....หนังสือพ่อแม่แผ่ไมตรี

           โดย.....พระธรรมปริยัติโสภณ  เจ้าคณะภาค ๑๐ , วัดพระธาตุพนม จ.นครพนม

ปวงข้าพระพุทธเจ้า ขอน้อมเกล้าน้อมกระหม่อม
รำลึกในพระมหากรุณาธิคุณหาที่สุดมิได้
ข้าพระพุทธเจ้า  สมาคมไทย - กวนอิม, สวิตเซอร์แลนด์

.......................................

อุบัติเทวดา

"อุบัติเทวดา"  ราศีผ่อง

คือเทพครองสรวงสวรรค์อันเด่นศรี

เกิดผุดขึ้นเพราะบุญหนุนนำดี

จุติอื่นที่มาผุดขึ้นเหมือนตื่นนอน

เพราะกุศลที่สร้างแต่ปางหลัง 

เป็นพลังให้งามตามหลักสอน 

ได้ชื่นชมสมบัติอรรถากร

ไม่เดือดร้อนลุสุขสนุกใจ

สวรรค์หกชั้น

เทวโลกมีหกยกบอกแจ้ง

จักสำแดงแถลงนามตามอรรถไข

"จาตุมมหาราชิกา"  ว่าหนึ่งใน

สี่เทพไทอยู่ครองผ่องรุจี

ชั้นสองเล่า  "ดาวดึงส์"  ไตรตรึงสา

อีก  "ยามา"  ชั้นสามงามผ่องศรี

ชั้นที่สี่  "ดุสิต"  วิจิตรมี

ห้า  "นิมมานรดี"  ที่เรียกมา

"ปรนิมมิตวสวัตดี"  หก

ทั้งหมดหมกพัวพันกับตัณหา

เสวยทิพย์สมบัติเป็นอัตรา

เว้นทำไร่ไถ่นาค้าขายใด

หกชั้นนี้มีแต่ความสำราญจิต

มีแต่ชิดชมงามตามวิสัย

เพราะผลบุญหนุนนำเป็นกำไร

ทั้งน้อยใหญ่ได้แต่ชมสมบัติกัน

.....................................

จาก....หนังสือพ่อแม่แผ่ไมตรี....จากวัดพระธาตุพนม วรมหาวิหาร จังหวัดนครพนม

โดย....พระธรรมปริยัติโสภณ  เจ้าคณะภาค ๑๐

สมมุติเทวดา

"สมมติเทวดา"  มาเป็นหนึ่ง  

พองามซึ้งกษัตริย์อัติสัย

พระประมุขแห่งรัฐฉัตรผไท

พระฉัตรชัยแผ่นดินนรินทร

พระบรมวงศานุวงงค์ไซร้

รวมเข้าในขัตติยสโมสร

โลกสมมุติเป็นเทวาประชากร

ธรรมาภรณ์ทรงงามน้ำพระทัย

เป็นจารีตโลกนิยมตามสมมุติ

ยกสูงสุดเป็นเทวาอัชฌาสัย

พระนมัสตรงเที่ยงและเกรียงไกร

สุดยิ่งใหญ่เทพนิยมอุดมการ

อันพระองค์ธงชัยไทยประเทศ

เด่นพิเศษกษัตรามหาศาล

ครองดุสิตสรวงสวรรค์บุญบันดาล

จุติกาลทรงกำเนิดเกิดแดนไทย

บุญเก่าใสใหม่ผ่องเป็นกองหนุน

ทรงกอปรบุญธิการาอัชฌาสัย

พระเป็นหลักชาติเด่นเป็นขวัญใจ

เป็นหลักชัยชาติพึ่งพาพระบารมี

ทรงทศพิธราชธรรมงามผ่องภัสร์

จักรวรรดิวัตรฉัตรผ่องศรี

พรหมธรรมทรงล้ำงามโสภี

พระเป็นที่  "มหาราช"  ของชาติไทย

พระทรงเป็นพุทธมามกะ

ธิการะมากมูลพูนพิสัย

บุญกุศลทรงบำเพ็ญเป็นกำไร

ชาติต่อไปคงสวรรค์ชั้นดุสิต

พระทรงกอปรบุตรีทวีชัด

ธรรมสมบัติงามงดทศพิธ

จักรวรรดิวัตรชัดวิสิฐ

บุญฤทธิ์ประสิทธิ์ผลมงคลทวี

.............................

จาก....หนังสือพ่อแม่แผ่ไมตรี

โดย....พระธรรมปริยัติโสภณ  เจ้าคณะภาค ๑๑

           วัดพระธาตุพนม  วรมหาวิหาร  จังหวัดนครพนม

ข้อเตือนการใช้

ข้อเตือนการใช้

เป็นพ่อแม่แน่นักต้องรักลูก

ใช้ให้ถูกพรหมธรรมจึงงามผ่อง

ลูกจะได้ยึดงามตามครรลอง

ให้เงินทองยังเป็นรองให้ครองธรรม

พ่อแม่ต้องทำเด่นเป็นเนติ

อย่าดำริเป็นแม่ปูชูสอนขำ

ตัวซวนเซเถลเล่นเป็นแบบนำ

จะเป็นกรรมให้ตระกูลเป็นศูนย์เก

พ่อแม่ดีมีธรรมอันงามงด

ลูกรับบทจะไม่ไถลเถล

พรหมธรรมนำให้ไม่รวนเร

งามเสน่ห์ตรงศูนย์ประยูรวงศ์

แม้ลูกเล่าจงเอาพรหมเป็นสมบัติ

งามงามชัดเทิดทูนประยูรหงส์

เดินตามพ่อต่อตามแม่แผ่เผ่าพงศ์

ชูธำรงให้มั่นกตัญญู

ลูกมีพรหมประจำบ้านไพศาลผ่อง

ลูกลูกต้องนอบนบไม่ลบหลู่

พรหมลิขิตชีวิตคิดเชิดชู

เป็นยอดปูชนีย์สมอุดมรัตน์

พ่อแม่ต้องตรองธรรมตามฐานะ

ไม่เลยละพรหมธรรมงามผ่องวัตร

พรหมธรรมไพบูลย์พูนพิพัฒน์

งามสมบัติพรหมเด่นสมเป็นพรหม

ลูกต้องชูบูชาสักการะ

ตามฐานะพรหมเฉพาะให้เหมาะสม

ยกย่องเป็นปูชนีย์ศรีอุดม

ท่านปลอบข่มชมผองต้องไยดี

...............................

ความวางเฉย

ความวางเฉย  มีงามเพราะความนิ่ง

วางเฉยจริงงามสง่าเด่นราศี

เช่นคราวลูกต้องโทษโหดเหี้ยมมี

และถึงที่สุดศาลการลงทัณฑ์

ต้องมองเห็นเป็นกรรมยามวิบัติ

กรรมของสัตว์ชัดนักดังจักรผัน

ปลงตกชัดกรรมต้องของใครมัน

จะแบ่งกันมิได้แม้ไมตรี

แม้กรรมใหม่ไม่มีเขาชี้ผิด

ก็ต้องคิดกรรมเก่าเขาถึงที่

ต้องวางเฉยนิ่งเด่นเป็นยอดดี

เฉยเช่นนี้มิใช่ใจเฉยเมย

ความเข้าไปเพ่ง

อุเบกขาคำสามงามสาระ
ตัวธรรมะมิใช้ให้นิ่งเฉย
เข้าไปเพ่งวิจัยไม่ละเลย
ขอเฉยพองามกับความไทย

การใช้ญาณวิจารณ์ตรองเห็นถ่องชัด
ควรจะจัดบริหารสถานไหน
อุปสรรคจักมีบ้างหรืออย่างไร
ควรแก้ไขหรือป้องกันฉันใดดี

การวิเคราะห์วิจัยให้รอบคอบ
เห็นถูกชอบควรรักหรือผลักหนี
จะกอปรก่อต่อสานการด่วนมี
หรือคงที่ช้าช้าได้พร้างาม

การศึกษาหาข้อมูลนุกูลกิจ
สุขุมคิดโดยตระหนักไม่หักห่าม
รู้เหตุผลผองภารค่อยสานตาม
พยายามกอปรกรรมตามไกกล

นิสมฺม  กรณํ  เสยฺโย
องค์พุทโธโลกเชษฐ์ตรัสเหตุผล
ใคร่ครวญแล้วจึงทำล้ำมงคล
พระทศพลทรงสอนซ่อนกลไก

การติดตาม  คน  เงิน  งาน  ทุกภารกิจ
เพ่งพินิจแจ่มชัดตัดสงสัย
ทุกผองภารญาณตรองผ่องวิไล
แม้การใช้วิสัยทัศน์อรรถการ

อุเบกขาเป็นธรรมงามสาระ
การคณะถือเป็นหลักอัครฐาน
ทั้งการบ้านการวัดรัฐบาล
หลักบริหารการผองต้องตำรา

เป็นพ่อแม่ต้องใช้ในการลูก
การฝังปลูกเป็นเอกอุเบกขา
แม้การมวลควรเหตุกอปรเมตตา
กรุณาก่อนใช้ต้องไตร่ตรอง

มุทิตาจะใช้ให้งามที่
ก็ต้องมีการวิจัยให้งามผ่อง
ถ้าแม้นดีแต่ใช้ไม่กลั่นกรอง
เดี๋ยวจะต้องชอกช้ำระกำทรวง

ชั่วเป็นผีดีเป็นพระคละกันอยู่
ต้องตรองดูให้เหมาะเพราะใหญ่หลวง
จะใช้พรหมวิหารการทั้งปวง
ต้องยึดหน่วงอุเบกขานำพาการ

เป็นพ่อแม่หมายใจใคร่มีลูก
เพียรฝังปลูกเพราะหวังดั่งข้อขาน
ก่อนตั้งเมตตาธรรมงามผ่องภาร
ต้องใช้ญาณตรึกตรองมองเห็นงาม

บางครั้งลูกข้องขัดหรือพลาดท่า
กรุณาช่วยชักหรือหักห้าม
ต้องใช้ญาณพิเคราะห์พอเหมาะความ
ถ้าวู่วามเกินที่อาจมีภัย

แม้จะมุทิตาครางามกิจ
ต้องพินิจงามภารการไหนไหน
ถ้าชื่นง่ายไม่พิเคราะห์เหมาะกลไก
อาจทำให้พลอยหายกลายเป็นดิน

คราวเป็นกลางวางใจให้ตรงหลัก
ก็ต้องรักการวิจัยให้งามศิลป์
หากรีบตรงล่อล่าอาจราคิน
ต้องเป็นหลักปักหินจินตนา

แม้จะทรงแบบอย่างวางเฉยนิ่ง
ข้อเท็จจริงต้องชัดตัดกังขา
ใช้หลักการญาณตรองผ่องโสภา
จึงงามกว่าเฉยเมยไม่เคยมอง


.........................

จาก....หนังสือพ่อแม่แผ่ไมตรี

โดย....พระธรรมปริยัติโสภณ  เจ้าคณะภาค ๑๐

          วัดพระธาตุพนม วรมหาวิหาร  จังหวัดนครพนม

อธิบายอุเบกขา

"อุเบกขา"  คำรบสี่ศรีสาระ

ด้วยธรรมะ  "ความเป็นกลาง  ความวางเฉย

ความเข้าไปเพ่งวิจัยไม่ละเลย

ขอเฉลยพองามกับความไท

ความเป็นกลาง

ความเป็นกลางวางทรงอย่างตรงเที่ยง

พ่อแม่คนต้องตรงคงคู่ใจ

รักลูกให้ตรงตามกับความดี

ความซื่อตรงต่อลูกต้องถูกหลัก

ไม่หลงรักขาดทรงตรงควรที่

ไม่รักชังลุ่มหลงตรงราคี

ตั้งหลักชี้ให้ตรงอย่างหลงคด

ความซื่อตรงคงทำให้งามเด่น

ยึดหลักเกณฑ์เที่ยงตรงคงงามงด

พ่อแม่ตรงคงที่ศรีปรากฏ

ลูกทั้งหมดมีหลักสามัคคี

ความเป็นกลางวางไว้ให้กึ่งแท้

อย่ากลับแก้จากกลางวางผิดที่

พ่อแม่เป็นศูนย์กลางสร้างไมตรี

ให้ลูกมีเสาหลักปักศิลา

ความเป็นกลางระหว่างลูกต้องถูกหลัก

แม้จะรักหรือชังปะสังสา

ให้มีหลักเกณฑ์จัดตัดสงกา

มีปัญญาต้องญาณพิจารณ์ตรอง

ต้องตั้งตัวเป็นกลางระหว่างลูก

ยึดความถูกชอบตามงามสนอง

พ่อแม่เป็นหลักงามตามครรลอง

เป็นหลักผองลูกรักยึดหลักการ

ถ้าพ่อแม่เป็นกลางวางตนถูก

มวลลูกลูกจะยึดหลักสมัครสมาน

ยกเชิดชูบูชาเอื้ออาธาร

ให้ลูกหลานชั้นหลังเอาอย่างงาม

ความเป็นกลางวางตนคนพ่อแม่

ถ้าแสนแย่เหยกโหยกโลกเข็ดขาม

เสียแบบแผนโบราณไม่สานตาม

เป็นเสี้ยนหนามให้เผ่าพงศ์หลงตำตีน

พ่อแม่คนต้องเป็นกลางวางตรงเที่ยง

ไม่เบนเบี่ยงต้องตรงคงสัตย์ศีล

อย่าให้ลูกเหลนหลานทะยานปีน

ต้องประวีณวางเด่นอยู่เกณฑ์กลาง

ถึงมีความรักชังเพราะชั่งยุ

อย่างระอุอคติดำริล้าง

ต้องตาดูหูฟังชั่งทุกทาง

อย่ามีหางให้ใครตามไล่จูง

ต้องสำนึกแม่นมั่นฉันพ่อแม่

เที่ยงตรงแท้เพราะตามงามสุดสูง

ต้องยึดมั่นพราวแพรวเยี่ยงแววยูง

ลูกเหมือนฝูงสกุนต์พึ่งบุญตน

ต้องเป็นกลางวางเด่นเป็นระบอบ

ลูกหลานชอบชื่นชมสมเหตุผล

เป็นที่เฟื่องเรืองนามงามมงคล

ถึงยากจนจะต้องงามด้วยความดี

........................

จาก....หนังสือพ่อแม่แผ่ไมตรี

โดย ....พระธรรมปริยัติโสภณ  เจ้าคณะภาค ๑๐ 

         วัดพระธาตุพนม  วรมหาวิหาร  จังหวัดนครพนม